ପ୍ରତେକ ଜାତି ତଥା ଦେଶର ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସଙ୍ଗୀତ ରହିଛି। ଦେଶ ମାତୃକାର ବନ୍ଦନ ସହିତ ତାର ମହାନୀୟତାତାକୁ ଏହା ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଭାବେ ସାମ୍ନାକୁ ଆଣିଥାଏ। ଜାତୀୟ ସଙ୍ଗୀତ ପ୍ରତି ରାଷ୍ଟ୍ରବାସୀଙ୍କର ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସମ୍ମାନ ରହିଥାଏ। ସବୁ ରାଷ୍ଟ୍ର ପରି ଆମ ଦେଶର ମଧ୍ୟ ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୀତ ରହିଛି। ଯାହାକୁ ଆମେ ଜାତୀୟ ସଙ୍ଗୀତ କହୁ। ସ୍ୱାଧିନତା ଦିବସ, ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସ ଭଳି ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଜାତୀୟସଙ୍ଗୀତ ଗାନ କରାଯିବାର ପରମ୍ପରା ରହିଛି। ଜାତୀୟ ସଙ୍ଗୀତ ଗାଇଲାବେଳେ ସାବଧାନରେ ଛିଡାହୋଇ ଆମେ ଦେଶକୁ ସମ୍ମାନ ଦେଉ। ଜନଗଣ ମନ ଅଧିନାୟକ ଜୟ ହେ…. ହେଉଛି ଭାରତର ଜାତୀୟ ସଙ୍ଗୀତ। ଏହାକୁ ରବିନ୍ଦ୍ରନାଥ ଟାଗୋର ରଚନା କରିଥିଲେ।ଦେଶ ସ୍ୱାଧିନ ହେବା ଦିନଠୁ ଆଜିଯାଏଁ ଏ ସଙ୍ଗୀତ ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇ ଆସୁଛି।
ଆମ ଦେଶର ଜାତୀୟ ସଙ୍ଗୀତ ହେଉଛି ଜନଗଣ ମନ ଅଧିନାୟକ ଜୟ ହେ…..ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଟାଗୋର ଏହାର ରଚୟିତା। ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଟାଗୋର ଜଣେ ବିଶ୍ୱ ପ୍ରସିଦ୍ଧ କବି, ସାହିତ୍ୟିକ ତଥା ଦାର୍ଶନିକ ଥିଲେ। ସେ ହେଉଛନ୍ତି ଏକମାତ୍ର ଭାରତୀୟ ସାହିତ୍ୟିକ ଯିଏ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର ପାଇଛନ୍ତି। ୧୯୧୧ ମସିହାରେ ଦିଲ୍ଲୀକୁ ରାଜଧାନୀ ଘୋଷିତ କରାଯାଇଥିଲା। ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ବିଦ୍ରୋହ ହୋଇଥିଲା। ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଇଂଲଣ୍ଡର ରାଜାଙ୍କୁ ଭାରତକୁ ଡାକିଲେ ଯାହାଦ୍ୱାରା ଲୋକମାନେ ଶାନ୍ତ ହେବେ। ୧୯୧୧ ମସିହାରେ ଇଂଲଣ୍ଡର ରାଜା ଜର୍ଜ ପଞ୍ଚମ ଭାରତ ଆସିଥିଲେ। ସେହି ସମୟରେ ଭାରତର ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଟାଗୋରଙ୍କ ଉପରେ ଚାପ ପକାଇଲେ ଯେ ଜର୍ଜ ଭିଙ୍କୁ ସ୍ୱାଗତ କରିବା ଏକ ଗୀତ ଲେଖିବାକୁ।
୧୯୧୧ ମସିହାରେ, ଟାଗୋରଙ୍କ ପରିବାର ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କ ସହିତ ଅତି ନିକଟତର ଥିଲେ।ପରିବାରର ଅନେକ ସଦସ୍ୟ ଇଷ୍ଟ ଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀରେ କାମ କରୁଥିଲେ।ଟାଗୋର ଜନଗଣ ମନ ଅଧିନାୟକ ଜୟ ହେ… ଗୀତ ଲେଖିଥିଲେ। ଏହି ଗୀତର ସମସ୍ତ ଶବ୍ଦ ଇଂରାଜୀ ରାଜା ଜର୍ଜ ଭି କୁ ପ୍ରଶଂସା କରେ। ଏହି ଗୀତଟି ବ୍ରିଟିଶ ସପକ୍ଷରେ ଲେଖାଯାଇଥିଲାl ୧୯୧୧ ମସିହାରେ ଯେତେବେଳେ ଜର୍ଜ ଭି ଭାରତ ଆସିଥିଲେ, ତାଙ୍କୁ ସ୍ୱାଗତ କରିବା ପାଇଁ ଏହି ଗୀତଟି ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଗାନ କରାଯାଇଥିଲା। ସେ ଇଂଲଣ୍ଡକୁ ଫେରିବା ପରେ ସେଠାରେ ଗୀତଟିକୁ ଇଂରାଜୀରେ ଅନୁବାଦ କରାଯାଇଥିଲା। ଇଂରାଜୀ ଅନୁବାଦ ଶୁଣି ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମୋ ଦେଶରେ ଏତେ ସମ୍ମାନ ଏବଂ ଏତେ ସୁଖ ଘଟିନଥିଲା ସେ ବହୁତ ଖୁସି ହୋଇଥିଲେ। ଯିଏ ଏହି ଗୀତ ଲେଖିଛନ୍ତି ତାଙ୍କୁ ଇଂଲଣ୍ଡ ଡାକିବା ଉଚିତ ବୋଲି ସେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି। ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଟାଗୋର ଇଂଲଣ୍ଡ ଯାଇଥିଲେ। ଜର୍ଜ ଭି ସେହି ସମୟରେ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର କମିଟିର ସଭାପତି ମଧ୍ୟ ଥିଲେ। ସେ ଟାଗୋର ଉପରେ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ।ଦେଶ ସ୍ୱାଧିନ ହେବା ସମୟରେ ଇଂଳଣ୍ଡର ରାଣୀ ଭିକ୍ଯୋରୀଆଙ୍କୁ ଭାରତର ଭାଗ୍ୟ ବିଧାତା ପଦରେ ସମ୍ବୋଧନ କରି ସଙ୍ଗୀତ ଗାନ କରାଯାଇଥିଲା।
ଏ ଷ୍ଟୋରୀ ଲେଖିଛନ୍ତି-ରଶ୍ମିତା ବେହେରା
